Simultane çeviri eğitimi

Simultane çeviri eğitiminin ya da örgün eğitimdeki haliyle konferans tercümanlığı eğitiminin farklı türleri var.

İlk olarak lisans seviyesinde verilen konferans tercümanlığı eğitimi var. Mesela Boğaziçi Üniversitesi Çeviribilim bölümünde öğrenciler ikinci ve üçüncü sınıfta sözlü çeviri dersleri alır, daha sonra bu derslerden belli bir ortalamayı tutturup, üçüncü sınıfın sonundaki tarama sınavını geçen öğrenciler dördüncü sınıfta konferans tercümanlığı sınıfında sözlü çeviriye odaklanırlar. Benzer bir sistem Hacettepe, İstanbul Üniversitesi, Yeditepe Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesinde mevcut.

İkinci olarak da yüksek lisans düzeyinde konferans tercümanlığı eğitimi söz konusu. Bunun da bir örneğini Boğaziçi Üniversitesinde görmek mümkün. AB işbirliğiyle yürütülen bu programda en az iki yabancı dili çeviri seviyesinde bilmek kabul şartlarından birisi.

Son olarak da iş üzerinde, konferans tercümanlığını öğrenen alaylılar var. Konferans tercümanlığı mesleği ilk çıktığı vakit örgün bir eğitim modeli olmadığı için mesleğe bu şekilde başlayan ve benim de tanıma mutluluğuna eriştiğim çok kıymetli tercümanlar var. Bunun yanı sıra hayatlarının akışında dil becerilerini geliştirmiş, bazen rastgele bazen de kendi seçimleriyle kabin hayatına başlamış olan tercümanlar bulmak mümkün. (Konferans tercümanları genelde ilginç insanlar oluyor)

Ancak gerek mektepli gerek alaylı olsun simultane tercümanların paylaştığı Avrupa Birliği Çeviri Genel Müdürlüğünün sitesinde de belirtilmiş 3 özellik var.

• Dile duyulan tutku
• Mükemmel anadil hakimiyeti
• İletişim becerisi

Simultane çeviri eğitimi üzerinde konuşmaya devam etmeden önce bir zamanlar okuduğum ve aklımda yer eden bir cümleyi paylaşmak istiyorum: “Mükemmel tercüman doğuştan olunur ama eğitimle iyi bir tercüman olabilirsiniz.”

Simultane çeviriyle ilgili tartışılan konulardan birisi bunun doğuştan gelen bir beceri mi olduğu yoksa sonradan eğitimle kazanılıp kazanılamayacağı. Yıllar içerisinde bazı insanların simultane çeviriye doğal bir şekilde geçiş yaptıklarını bazılarında ise bunun daha yavaş olduğunu, kimi bazılarının ise bu süreci yönetemediğini gördüm.

Burada simultane çeviriye daha rahat geçiş yapan insanların çeviri eğitimi öncesi geliştirdikleri alışkanlık ve becerilerin faydası var. AICC sitesine göre bunlardan bazıları şöyle:

• çeviri yapacağınız dillerin konuşulduğu yerlere gidip buralarda yaşamak, kendinizi o kültürün içine sokmak
• dünya ve çevreyle ilgili bilgi edinmek
• genel kültürünüzü artırmak
• bilgisayar kullanmayı ve teknolojiden faydalanmayı bilmek
• kendinize iyi bakmak ve stresinizi yönetmek
• iyi çalışma becerileri kazanmak
• sabırlı olmayı öğrenmek ve geribildirimlere göre kendini düzeltebilmek
• eğitim opsiyonlarını iyice gözden geçirmek
• anadil hakimiyetinizi artırmak
• tüm bildiğiniz dilleri geliştirmek için seçici ve aktif olarak okumak, TV izlemek ve radyo dinlemek

Konferans Tercümanlığı okuma listesi

• İçimde bir konferans çevirmeni var mı?
• Simultane çeviri eğitimi
• Advice to students wishing to become conference interpreters
• I want to become a conference interpreter
• Interpreting Is Interpreting — Or Is It?
• What is an interpreter?
• Interpreter Trainer Resources
• AIIC Resources
• Interpreting.info QA Forum
• Become an Interpreter
• The Interpreting Student’s Reading List
• Interpreting Myths
• The Right Stuff
• Code of professional ethics

Konferans tercümanlığı eğitimi üzerine kitaplar

• Conference Interpreting: A Student’s Practice Book (Routledge, 2013), Andrew Gillies
• Conference Interpreting Explained, Roderick Jones

 

Etiketler: konferans tercümanlığı eğitimi, simultane tercüme eğitimi, simultane çeviri eğitimi